Gelders archiefstuk dat Engelse prinsenmoord ontkracht, was al langer bekend

De Britse historica Philippa Langley ontkrachtte dit eeuwenoude verhaal het afgelopen weekend in een veelbesproken boek en documentaire. Zij baseert haar onderzoek onder meer op een document dat wordt bewaard in het Gelders Archief in Arnhem. Hierin zou de jongste prins Richard van York vertellen wat er echt met hem en zijn broer is gebeurd. De kinderen zouden in veiligheid zijn gebracht op het Europese continent.

Nederlandse onderzoekers uit de Dutch Research Group brachten het ooggetuigenverslag aan het licht, maar zij blijken niet de eerste ontdekkers. Het middeleeuwse document is keurig gedigitaliseerd in het Gelders Archief en voorzien van een briefwisseling tussen de professoren Meij en Enklaar uit 1951.

P.J. Meij beheerde na de Tweede Wereldoorlog het omvangrijke middeleeuwse archief van de provincie Gelderland. Hij schreef aan zijn collega professor Enklaar van het Instituut voor middeleeuwse geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Utrecht dat er een opmerkelijk document was ontdekt door zijn collega Van Schilfgaarde.

Meij schrijft: “Het verhaal dat ik voor me heb vermeldt echter dat Richard uit de Tower weggevoerd is onder leiding van “Hinrijck und Thomas Parey”, te Parijs verblijft, later via Brabant naar Middelburg gaat, naar Lissabon, naar Ierland, Frankrijk en tenslotte bij de “herthoginne van Burghoendiën” belandt.”

Professor Enklaar uit Utrecht reageert ook per brief op zijn collega uit Arnhem. Hij zet vraagtekens bij het ooggetuigenverslag van de vermeende prins Richard. “Ik kan natuurlijk niet oordelen over uw archiefstuk zonder het gezien te hebben, maar ik vraag me af, of het een propagandastuk is om stemming te maken tegen Hendrik VII Tudor (een latere koning van Engeland, red.) en het hem lastig te maken door een valse Richard van York naar voren te schuiven.”

Ondanks dat het archiefstuk dus al bekend was, is het Gelders Archief blij met de aandacht voor het onderwerp. Een cameraploeg uit Groot-Brittannië kwam naar Arnhem voor opnames die te zien zijn in de documentaire. Medewerker Irene Rooker van het Gelders Archief speelt ook een rol in de Britse film.

Hoe het middeleeuwse document in Gelderland terechtkwam is onduidelijk. Het stuk wordt bewaard onder de categorie diverse charters / diverse aanwinsten. De Dutch Research Group heeft de Nederlandse archieven uitvoerig onderzocht en het ooggetuigenverslag alleen in Arnhem gevonden.

Professor Meij speculeerde in 1951 ook al over de reden waarom het document in een Gelders Archief wordt bewaard. “Zou hertog Karel (van Gelre, red.) zich in de jaren toen hij aan het Bourgondische Hof vertoefde voor dit geval geïnteresseerd hebben? Voorlopig gaat het echter om de historische waarde en het eventueel bekend zijn van deze lezing.”