Arnhem en omstreken

Provincie mag de naam Gelderland veranderen

Kaart van het hertogdom Gelre en graafschap Zutphen
© Collectie René Arendsen
ARNHEM - Het hertogdom Gelre en het graafschap Zutphen. Dat is de officiële naam van Gelderland in de periode tussen 1339 en 1795. Al tijdens deze eeuwen ontwikkelde Gelre zich tot Gelderland. In de zestiende eeuw is in documenten en op kaarten steeds vaker sprake van Gelreland of Het land van Gelre. Pas bij de oprichting van het Koninkrijk der Nederlanden in 1815 is de naam van de provincie definitief Gelderland geworden.
In theorie zou het provinciebestuur zelf kunnen beslissen om de naam Gelderland opnieuw te veranderen. Dat zegt Rien Fraanje, directeur van het Interprovinciaal Overleg (IPO) maandagavond in het programma Ridders van Gelre bij Omroep Gelderland. “Ik heb het even laten uitzoeken en de provinciewet vermeldt dat het kan.”

Fryslân

In Nederland is zelfs een provincie die de officiële naam heeft veranderd, namelijk Fryslân. “Toen ik topografie op school kreeg, heette het Friesland,” vertelt Fraanje. “En nu is het Fryslân. Dat is de officiële naam van de provincie. En dat heeft de Provinciale Staten, dus de volksvertegenwoordiging van Fryslân, in 1997 zo besloten. Dat moet wel gemeld worden bij de minister van Binnenlandse Zaken, maar uiteindelijk is het de Provinciale Staten die daarover gaat.”
Rien Fraanje met de Ridders van Gelre
© Omroep Gelderland

Ambassade van de provincies

Provincies hebben in het Nederlandse bestuursstelsel een grote mate van vrijheid om zelf beslissingen te nemen. Het recht om de naam van de provincie te wijzigen, is daar een goed voorbeeld van. Het IPO in Den Haag kan provincies daarbij adviseren. Het kantoor in een statig herenhuis tussen de ministeries en het gebouw van de Tweede Kamer heeft de functie van ambassade van de twaalf Nederlandse provincies.

Noord-Brabant

In de hal van het IPO staan de twaalf vlaggen van de Nederlandse provincies opgesteld. Fraanje laat de rood-wit geblokte vlag van Noord-Brabant zien. “Ook deze provincie heeft geprobeerd om de naam te veranderen. Het voorstel was om voortaan Brabant te heten. Dat is niet doorgegaan, omdat het oude hertogdom Brabant voor een groot deel in België ligt. Als Noord-Brabant zou besluiten om alleen Brabant te heten, levert dat gevoeligheid op. Provinciale Staten heeft dat meegenomen in de afweging en besloten om het bij Noord-Brabant te houden.”
De Ridders van Gelre zouden graag zien dat het Gelders Parlement de naam Gelderland terugverandert naar Gelre. Zij vinden dat krachtiger en beter passen bij de identiteit van de provincie. De kans dat de naam Gelderland verdwijnt, is klein. De Gelderse Provinciale Staten hebben voorlopig geen plannen om de naam te wijzigen.

Ridders van Gelre is het geschiedenisplatform van Omroep Gelderland. Hier volg je het laatste nieuws over de Gelderse historie. Kijk op riddersvangelre.nl

Tip: iedere zaterdag organiseert Ridder René een exclusieve gratis rondleiding op een bijzondere locatie. Op bovenstaande pagina vind je een agenda met waar en wanneer je kunt langskomen.