Romeinen op de Veluwe? Jazeker en veel vaker dan we dachten

Lange tijd was het Romeinse marskamp bij Ermelo uniek in Nederland. Een paar jaar geleden is op acht kilometer afstand van het eerste exemplaar een tweede marskamp uit de Oudheid ontdekt. Nieuw onderzoek wijst op nog zeker drie plekken op de Veluwe waar het Romeinse leger minimaal één keer de nacht heeft doorgebracht.

Archeologen hebben van het derde marskamp een meer precieze locatie bekendgemaakt. Het gaat om de Loenermark op het terrein van Geldersch Landschap en Kasteelen. Twee andere marskampen lagen op de grens van de gemeente Apeldoorn en de gemeente Barneveld en in de gemeente Ede. Dat brengt de teller op vijf Romeinse marskampen op de Veluwe waar archeologisch bewijs voor is gevonden.

De jonge archeoloog Jens Goeree deed de ontdekkingen van de nieuwe Romeinse marskampen als onderdeel van het project Constructing de Limes. “Ik heb gebruikgemaakt van speciale software waarmee je kaarten kan analyseren en over elkaar heen kan leggen. Ook gegevens van satellieten en laserscandata die vanuit vliegtuigen worden gemaakt, heb ik gebruikt. En ik ben de boeken ingedoken om bijvoorbeeld te bekijken hoeveel kilometer een Romeins legioen op één dag kon lopen.”

Romeinse soldaten konden ongeveer 25 kilometer per dag afleggen, maar in de praktijk hielden ze het vaak bij vijftien kilometer. Zeker in vijandelijk gebied buiten het Romeinse rijk, zoals op de Veluwe, legt Jens uit. “Je moet vroeg vertrekken, je hebt dieren bij je, je moet een kamp graven, je moet het eten warm maken en wacht houden. Dus de Romeinse legers beperkten de afstand van een dagmars meestal tot vijftien kilometer.”

De noordgrens van het Romeinse rijk liep dwars door Gelderland langs de Nederrijn. Die staat sinds een paar jaar bekend als Unesco Werelderfgoed de Nedergermaanse Limes. Jens bekeek op ongeveer vijftien kilometer van de Rijn waar sporen van Romeinse marskampen te zien zijn. Om archeologen rustig hun werk te laten doen, blijven de precieze locaties geheim. De Universiteit Utrecht en Saxion Hogeschool in Deventer doen twee jaar onderzoek naar de Romeinse aanwezigheid op de Veluwe en in de Achterhoek.

In Museum Het Pakhuis in Ermelo is een tentoonstelling te zien over de Romeinse marskampen op de Veluwe. De Ridders van Gelre gaan hier vanavond op bezoek in hun televisieprogramma op Omroep Gelderland. Ze laten ook een unieke blauwe kom zien van tweeduizend jaar oud die bewaard wordt in het archeologisch depot in Nijmegen. Ridders van Gelre is vanaf 17.15 uur te zien en wordt ieder uur herhaald.