Hier stond lang geleden een kasteel

Het Wageningse museum De Casteelse Poort staat op historische grond. Het is namelijk gebouwd op de fundamenten van een kasteel van hertog Karel van Gelre. In de kelder zijn nog de resten van de zuidelijke toren van het poortgebouw te bewonderen.

Rond het jaar 1500 laat Hertog Karel hier een vesting met garnizoensgebouwen bouwen op een strategische plek langs de Rijn en op de grens van Gelre en het Sticht Utrecht. Het kasteel moet Gelre beschermen tegen de hertog van Bourgondië. In het museum staat een maquette van Wageningen in die tijd.

Maar na de dood van Karel verliest het hertogdom Gelre zijn zelfstandigheid en komt het in handen van de Habsburgers. Keizer Karel de vijfde stelt een drost aan, die het gebied rond Wageningen namens de keizer moet beheren. En die drost gaat wonen in het stadskasteel. Maar dat is tegen het zere been van de Wageningse bevolking. Ze voelen zich onderdrukt door de drost en eisen zelfs dat de burcht gesloopt wordt. Daar steken de Gelderse Staten een stokje voor, omdat ze bang zijn voor een inval vanuit de Heerlijkheid Utrecht.

Maar in 1673 komt het dan toch zover, niet de Wageningers, maar de Franse troepen blazen de verdedigingsmuren van het kasteel op en de vesting verliest zijn militaire functie. Toch wordt het gebouw weer opgebouwd en verkocht aan de familie Torck, die vanaf 1614 de functie van drost in Wageningen vervult. De Torcks ver- en herbouwen kasteel Wageningen door de eeuwen heen. En in de achttiende eeuw staat er een imposant herenhuis, met fraaie tuinen en boomgaarden.

In 1829 koopt Jacob Marcus Rosenik het gebouw. De joodse grootgrondbezitter heeft in Amsterdam zijn fortuin gemaakt, maar keert terug naar zijn geboorteplaats Wageningen. Hij vervangt het herenhuis van Torck door een statige villa. En in die villa is nu museum De Casteelse Poort gevestigd, waar de Wageningse geschiedenis verteld wordt.