Gelderland

Mag Gelderland de eigen vlag veranderen?

Ridders van Gelre met Marc Scheidius (r) en Jos van den Borne
© Omroep Gelderland
DEN HAAG - Wie kent de vlag van onze provincie? Weinig inwoners kunnen de drie kleuren van de Gelderse vlag probleemloos opnoemen. Hoewel de Friese vlag ook ver buiten Friesland bekend is en ook de vlag van Brabant, Zeeland en Limburg steeds meer bekendheid geniet, blijft de Gelderse driekleur een grote onbekende. Drie kleuren heeft de Gelderse vlag dus. Van boven naar beneden zijn het drie horizontale banen van blauw, geel en zwart.
De Gelderse vlag is in 1953 ontstaan op basis van de kleuren die ook in het provinciewapen staan. Dat bestaat uit een gouden leeuw op een blauwe achtergrond tegenover een zwarte leeuw op een gele achtergrond. Het wapen van de provincie Gelderland is gebaseerd op het schild van de Gelderse hertogen uit de middeleeuwen. Hertog Willem I van Gelre combineerde in 1393 de gouden leeuw van zijn Gelderse voorouders met de zwarte leeuw van zijn Gulikse geboorteland. Het hertogdom Gulik was in de middeleeuwen en in de zestiende eeuw een buurland ten zuidoosten van Gelre. De hoofdstad was Jülich in de huidige deelstaat Noordrijn-Westfalen.

Hoge Raad van Adel

De Provinciale Staten van Gelderland namen zeventig jaar geleden zelf het besluit over de Gelderse vlag. De Statenleden moesten volgens de wet wel eerst advies inwinnen bij de Hoge Raad van Adel in Den Haag. Marc Scheidius is de secretaris van het adviesorgaan. “Wij adviseren overheden over adelszaken en heraldiek. Dat zijn rijkswapens, gemeentewapens en provinciewapens. Vlaggen komen ook voorbij. Daarnaast adviseren we over namen van de leden van het Koninklijk Huis.”

Gelderse herautenmantel

De Ridders van Gelre gaan in de nieuwe aflevering van hun programma bij Omroep Gelderland op bezoek bij de Hoge Raad van Adel. Het kantoor is gevestigd in een statig herenhuis vol indrukwekkende schilderijen en antieke meubels. Jos van den Borne adviseert overheden als het gaat om wapens en vlaggen. Bijvoorbeeld als een nieuwe gemeente na een herindeling een wapen of een vlag nodig heeft. Speciaal voor het Gelderse bezoek ligt een oud boek klaar met een afbeelding van een man die gehuld is in een mantel met het wapen van Gelre. “Dit is een zeventiende eeuws manuscript, een wapenboek zoals we dat noemen”, begint Van den Borne te vertellen. “We zien hier de heraut van Gelre met een hele fraaie herautenmantel.”
Heraut Gelre
© Hoge Raad van Adel

Vlaggenkundige principes

Van den Borne vindt de vlag van Gelderland prima. “Het is een hele mooie banenvlag. Je kan die handhaven, maar je kan er ook een figuur op aanbrengen waardoor die misschien iets aansprekender wordt. Er moet dan wel gekeken worden naar vlaggenkundige principes. Daarbij gaan we ervan uit dat een wapen niet volledig op de vlag kan, maar wel elementen daaruit. Dus er liggen kansen om bijvoorbeeld de gouden leeuw van Gelre in de vlag te introduceren.”
Provinciale Staten hebben voorlopig geen plannen om de Gelderse vlag aan te passen naar een meer aansprekender model. Mocht daar een meerderheid voor ontstaan dan is een nieuwe provincievlag snel te realiseren.

Ridders van Gelre is het geschiedenisplatform van Omroep Gelderland. Hier volg je het laatste nieuws over de Gelderse historie! Kijk op riddersvangelre.nl

Tip: iedere zaterdag organiseert Ridder René een exclusieve gratis rondleiding op een bijzondere locatie. Op bovenstaande pagina vind je een agenda met waar en wanneer je kunt langskomen.